olijven en olijf olie

Het vakantiehuis "Villa Maquis" is gelegen in het midden van de natuur in het dorpje VAMOS op KRETA. Een kleine landweg kronkelt door wat de lokale bevolking "de tuin" noemt. Het staat er vol met olijfbomen. De olijven worden verwerkt door een locale producenten in Litsarda, Vamos, Kalyves of Kaina. Een liter kost ongeveer 8 € maar je moet zelf je fles meenemen.

Iedere Griek heeft zijn eigen olijf-tuin waarvan één boom tussen de 2 L en 7 L olie geeft (afhankelijk van de leeftijd). De oudste bomen (sommige honderd jaar oud en er zijn er van 500 to 1000 jaar oud op Kreta) leveren de beste smaak omdat de wortels dieper in de grond gaan om het vocht naar de olijven te brengen. Regelmatig worden de bomen volledig gesnoeid. Het duurt dan een jaar om opnieuw takken te groeien en het jaar nadien geven ze terug olijven want deze groeien enkel op takken van het jaar voordien of ouder. Door het snoeien blijft de stam en de wortels in-takt en wordt de levensduur van de boom verlengd.

Meer over olijven en olijfolie van Kreta. 

Griekenland is de derde grootste producent van olijfolie in EU, na Spanje en Italië. Maar qua verbruik per persoon staan ze ongenaakbaar aan de kop met 17,9kg/persoon/jaar. En dat merk je ook want olijfolie wordt overvloedig gebruikt in de keuken met veel gefrituurde gerechten (Tiganites = gefrituurd). Maar olijfolie wordt ook voor andere doeleinden gebruikt, als zalf op wonden, geïrriteerde huid, behandeling van het haar, zeep etc, etc.. Griekenland is trouwens ook het land met een laag percentage aan hart en vaat ziekten of Alzheimer waarvan geweten is dat olijfolie substanties bevat die een goede werking hebben op de oorzaken.

De oogst gebeurt meestal wanneer het toeristenseizoen achter de rug is, einde november en december. 

Er bestaan meer dan 1500 soorten olijven en de eerste gecultiveerde olijfbomen kwamen uit Aleppo in Syrië.  De meest gekende op Kreta zijn de "KORONEIKI" of de KALAMATA. In de tuin van vakantiehuis "Villa Limani" hebben we drie KALAMATA olijfbomen, het zijn grote olijven eigenlijk bestemt om te eten. Verder staan er nog een 30 tal andere olijfbomen in de tuin waaronder 1 wilde (de grootste).

De kwaliteit van de olijfolie is gestandaardiseerd door de EU met de volgende benamingen; "EXTRA VIERGE", "VIERGE" en "lampante". De "EXTRA VIERGE" heeft een zuurtegraad van minder dan 0,8% en wordt bijkomend laboratorisch getest op smaak en reuk. Enkel wanneer deze geen "defecten" heeft mag ze als "EXTRA VIERGE" worden verkocht. De "VIERGE" olijfolie heeft een zuurtegraad van minder dan 2%.

Een goede kwaliteit olijfolie heeft een gebalanceerd aroma en smaak die varieert van MILD tot BITTER en SCHERP, en dat is afhankelijk van diverse factoren. Aan ieder persoonlijk om te oordelen dewelke je graag lust. Persoonlijk hou ik van de milde smaken en vooral de vers gepeste olijfolie die nog groen is van de kleine deeltjes die later bezinken en uitgefilterd worden. Deze worden in de lokale restaurants op tafel geserveerd in het vroege voorjaar, maar, niet langer in de maanden van masse toerisme.

Olijfolie productie proces:

• Oogsten: vanaf het oogsten van de olijven is het belangrijk dat deze zo snel mogelijk (enkele uren) naar de persing gaan zonder hierbij enige schade op te lopen. Men vermijdt zo oxidatie hetwelk de smaak niet ten goede komt.
• Schoonmaak: bij aankomst in de olijfpersen, worden de olijven gewassen en worden blaadjes en takjes verwijderd. 
• Persen: vanaf 2006 gebeurt het persen in twee stappen (dubbele molen), eerst wordt de schil verwijderd daarna  wordt de paste gemalen. Op deze manier wordt de opwarming van de olie vermeden. Ten alle tijde dient de temperatuur beneden de 30°C te blijven om alzo de kwaliteit te garanderen en de "defecten" te verminderen. Op Kreta wordt olijfolie in principe niet opgewarmd. Dus alles wat je bij lokale koopt is eerste persing of koude persing ( deze begrippen zijn dus vervangen door de EU benamingen ).
• Mixen: de brij wordt dan gemixt tot een homogene massa zodat de scheiding van het water-olie en de pulp gemakkelijker gebeurt.
• Opslaan en bewaren: de olijfolie wordt opgeslagen in inox tanks met een waterlaag en stikstof atmosfeer om de oxidatie te vermijden. Op regelmatige tijdstippen wordt via overheveling het bezinksel verwijderd en zo wordt de olijfolie klaarder en blijft ze langer houdbaar.
• Houdbaarheid: Olijfolie is zeer gevoelig voor temperatuur, licht en lucht.

Olijfolie proeven

Er zin 3 smaken om olijfolie te evalueren. deze zijn FRUITY, BITTER, PUNGENT (peperachtig) en de schaal gaat van 1-10.  Milde olijfolie heeft bijvoorbeeld volgende kwotering (2,5-2-2,5) en je ziet dat de waarden ongeveer dezelfde zijn. Dit is een gebalanceerde olijfolie, teken van hoge kwaliteit.

Hoe bitterder en scherper de olijfolie smaakt, hoe meer gezonder ze is, dit is rechtstreeks het gevolg van de hoge polyfenol (antioxidanten) waarden.

Olijven om te eten:

KALAMATA zijn de parels onder de olijven, vol, groot en erg veel smaak in het vlees van de olijf.

MEGARITKI olijven, zijn de zwarte olijven die gedroogd en gepekeld worden, zo proeven zoet/zout en heerlijk bij een ouzo of een aperitief.

Wil je deze kopen, ga naar de kleine drogist winkel op de hoek van het centrum van VAMOS. De eigenares (spreekt perfect Engels) heeft enkele soorten in grote blikken ( groene, zwart gedroogde, de paarse kalamata,..)

Invloed van Olijfolie op onze gezondheid.

De wereldgezondheidsorganisatie heeft bevestigd dat het mediterraans eten een goede invloed heeft op Kanker, cognitieve ziekten ( Alzheimer, ...), hart- en vaatziekten, en Diabetes.

Wat zit er in Olijfolie

Olijfolie dankt zijn goede eigenschappen voornamelijk aan;

• 74% onverzadigde vetzuren
• 8% meervoudige onverzadigde vetzuren (omega-3 en omega-6), dit zijn vetten die ons lichaam niet aanmaakt.
• 2% polyfenolen en vitamines (antioxidanten)

De onverzadigde vetten van olijfolie hebben een gunstige impact op de cholesterol waarden waardoor het risico op hart-en vaat ziekten afneemt. De antioxidanten hebben dan een goede invloed op risico's van kankers.

Griekse gerechten met olijfolie.

Instructies voor het bereiden van gebakken olijven in Griekse stijl:

• Doe de olijven in een vergiet en spoel af met koud water. Dep droog met keukenpapier.
• Voeg de feta, oregano en citroensap toe aan een keukenmachine en pulseer tot een gladde massa. Vul elke olijf met een kleine lepel of mes met het feta-mengsel. Opzij zetten.
• Voeg in een middelgrote kom bloem, melk en ei toe. Klop samen tot een glad geheel. Opzij zetten.
• Giet olijfolie in een diepe koekenpan zodat deze een centimeter langs de zijkant van de pan bedekt. Zet het vuur op medium en laat de olie een paar minuten opwarmen.
• Doop elke olijf in het beslag en doe in de olie. Kook de olijven goudbruin van kleur. Haal de olijven uit de pan met een schuimspaan en leg ze op keukenpapier om uit te lekken. U moet de olijven in porties koken om overbevolking te voorkomen.

Courgetten puree met gewokte inktvis:

ingrediënten:

• 2 Courgetten
• 1 teentje look
• 1 kleine ui
• 1/2 bouillon blokje
• 3 verse inktvissen
• olijfolie met look.

Instructies voor het bereiden van courgetten puree met verse inktvis: 

• Plet een teentje look en frituur in olijfolie aan samen met een gesnipperde ui.
• Snij 2 courgetten in stukjes en voeg erbij
• Overgiet let een half glas witte wijn en een half bouillon blokje
• Laat stoven tot de courgetten nog een beetje knapperig zijn.
• Pureer met staafmixer en kruid af.
• Bak verse inktvisringen in een hete wok en flambeer met ouzo.
• Smeer de puree uit, bedek met de inktvisringen en overgiet met een dun straaltje look-olijfolie.

Meerdere recepten van Griekse gerechten en specialiteiten van Kreta hebben we uitgeschreven voor onze gasten van het vakantiehuis "Villa Limani" hier:

Het grootste eiland van Griekenland, Kreta, is een populaire vakantiebestemming met een mild mediterraan klimaat dat perfect is voor olijventeelt.

"Olive factory" in Litsarda (komt van de olijven in de buurt van ons vakantiehuis VILLA MAQUIS)

Wil je een keuze uit verschillende soorten van hoge kwaliteit, ga naar Kalyves rechtover de Pireus bank. De eigenaar van deze drogisterij (die eruit ziet als een zachte grote beer), spreekt perfect engels en je kan er uitgebreid kiezen uit vele kruiden, wijnen, kazen, olijfolie en azijn.

Apokoronas Chanion Kritis

Eén van de lokale producenten is Apokoronas Chanion Kritis olijfolie zeker de moeite waard om te proeven.

Het wordt gemaakt in de gemeente Apokoronas in de prefectuur Chania in het dorp Stilos. De olijfolie uit dit gebied staat bekend om zijn zachte smaak en fruitige smaak. Dit is een extra vierge olie geproduceerd uit de Koroneiki-olijfsoort (minstens 90% van de olijven die bij de productie worden gebruikt, moet van deze soort zijn).

De gereinigde olijven van de beste kwaliteit worden verwerkt in traditionele of centrifugale olijfmolens. De olijven en olijfolie worden op een constante temperatuur lager dan 30 ° C gehouden om hun vitamines en andere belangrijke ingrediënten te behouden. Deze zeer gereputeerde olie is goudgroen van kleur en door zijn zeer lage zuurgraad komen de natuurlijke aromatische eigenschappen volledig tot hun recht.

Melissakis

Bij VAMOS in het dorp Tsivaras kunt u MELISSAKIS bezoeken, meer informatie hier. Het is onderweg van VAMOS naar Kalyves.

Terra Creta

De meeste olijfbomen staan aan de noordwestkant van Kreta, Kolymvari. Het beste bedrijf is TERRA CRETA, zij werken met 800 olijfboeren.

TERRA CRETA won twee gouden medailles voor hun Grand Cru en Terra Creta PDO Kolymvari EVOO's, plus een Best-in-Kreta-prijs voor de Grand Cru. Zoals Emmanouil Karpadakis aan Greek Liquid Gold vertelde: “de Grand Cru EVOO is niet alleen een nieuw product, maar het resultaat van een totaal nieuwe aanpak die ze vorig jaar hebben ontwikkeld in samenwerking met agronomen en een toegewijd team van boeren, evenals een meer op kwaliteit georiënteerd nieuwe productielijn in onze olijfmolen. Door geavanceerdere oogst- en extractietechnieken toe te passen, slaagden ze erin om een monovarietale extra vergine olijfolie te produceren met een meer uniek en opwindend organoleptisch karakter en een hoger gehalte aan fenolische verbindingen. ”

Fotis Sousalis voegde eraan toe dat Terra Creta al 40 prijzen heeft gewonnen, maar dat "betekent niet dat we moeten stoppen met evolueren, stoppen met vooruitgang maken." Het bedrijf blijft haar samenwerking met boeren, agronomen en een oleoloog uit Toscane uitbreiden. Deze samenwerking, gecombineerd met hun verticale organisatie, geeft hen de flexibiliteit om te bieden "wat de consument in verschillende landen wil". Sousalis verwacht dat ze in de komende jaren "zeer hoge kwaliteit in zeer grote volumes" zullen kunnen aanbieden naarmate meer contractboeren met hun landbouwingenieur samenwerken, zodat ze "een premium merk in een hoeveelheid die logisch is" kunnen leveren aan grootschalige retailers .

Het is mogelijk om het bedrijf te bezoeken, boek hier uw rondleiding.

Georganiseerde excursies

Het toeristen-kantoor van VAMOS organiseert ook een olijven-tocht, meer informatie hier.